اگر دیابت دارید، احتمالاً تمرکز اصلی‌تان روی کنترل قند خون، تغذیه سالم و فعالیت بدنی است. اما آیا می‌دانستید که دیابتمی‌تواند به‌صورت خاموش و تدریجی به کلیه‌های شما—این فیلترهای حیاتی بدن—آسیب بزند؟ خبر خوب این است که باچند اقدام ساده و علمی می‌توانید از کلیه‌های خود محافظت کنید و خطرات را کاهش دهید. در ادامه، نگاهی می‌اندازیم به تأثیر دیابت بر کلیه‌ها و راهکارهای مؤثر برای مراقبت از آن‌ها.
چرا دیابت به کلیه‌ها آسیب می‌زند؟
کلیه‌ها مانند فیلترهای بسیار پیشرفته، مواد زائد را از خون پاک می‌کنند. اما قند خون بالا در افراد دیابتی به دو شکل اصلیبه این فیلترها آسیب می‌زند:
۱. آسیب به رگ‌های خونی: قند زیاد، مویرگ‌های ظریف کلیه را دچار آسیب می‌کند، که باعث نشت مواد و کاهش کاراییکلیه می‌شود.
۲. آسیب به اعصاب: دیابت می‌تواند به اعصاب کنترل‌کننده مثانه آسیب بزند و احتمال عفونت‌های ادراری را افزایش دهد.
علائم هشداردهنده اولیه که نباید نادیده بگیرید!
• وجود پروتئین در ادرارتوسط پزشک بررسی می‌شود، به نام آلبومینوری
• ورم مچ پا، پا یا دست به دلیل تجمع مایعات
• خستگی شدید به علت تجمع مواد زائد در خون
• ادرار کف‌آلود یا حباب‌دار نشانه نشت پروتئین
۵ راه مؤثر برای محافظت از کلیه‌ها
1. کنترل قند خون: هدف، HbA1C کمتر از ۷٪ است. قند خون را مرتب چک کنید و طبق توصیه پزشک عمل کنید.
2. کنترل فشار خون: فشار خون را زیر ۱۳۰/۸۰ نگه دارید، با کمک رژیم کم‌نمک و داروهای تجویزی.
3. رعایت رژیم مناسب کلیه: سبزیجات تازه، توت‌ها، ماهی و غلات کامل را در رژیم خود بگنجانید.
4. داروهای محافظ کلیه: درباره داروهایی مثل SGLT2 inhibitors و GLP-1 agonists با پزشک مشورت کنید.
5. ترک سیگار: سیگار روند آسیب کلیه را تشدید می‌کند—از منابع ترک سیگار استفاده کنید.
اگر کلیه‌هایتان آسیب دیده‌اند چه باید کرد؟
نگران نباشید! اگر آزمایش‌ها نشان‌دهنده آسیب اولیه کلیه باشند، هنوز می‌توان اقدام مؤثری انجام داد:
• با متخصصان همکاری کنید: یک نفرولوژیست (متخصص کلیه) می‌تواند برنامه درمانی اختصاصی برای شما طراحی کند.
• رژیم غذایی را تنظیم کنید: اگر سطح فسفر یا پتاسیم بالاست، طبق آزمایش، رژیم غذایی مناسب دریافت کنید.
• فعال بمانید: پیاده‌روی، شنا یا یوگا جریان خون کلیه را بهبود می‌بخشد.
سوالات متداول
آیا می‌توان آسیب کلیه ناشی از دیابت را برگرداند؟
در مراحل اولیه، اغلب می‌توان روند پیشرفت را کند یا متوقف کرد.
آیا مکمل‌های گیاهی برای کلیه بی‌خطر هستند؟
بعضی‌ها ممکن است بی‌خطر باشند، ولی حتماً قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
چقدر باید آب بنوشم؟
هیدراته ماندن مهم است، اما میزان دقیق مصرف آب را از تیم درمانی خود بپرسید.
امید به آینده
پیشرفت‌های علمی در درمان دیابت و بیماری‌های کلیه به‌سرعت در حال توسعه است—از داروهای هوشمند گرفته تا دستگاه‌های پوشیدنی پایش قند. این ابزارها کمک می‌کنند زندگی فعال، سالم و پربارتری داشته باشید.
همین امروز اقدام کنید
✅ آزمایش‌های کلیه بدهید: آزمایش آلبومین ادرار و eGFR را سالانه انجام دهید.
✅ برنامه غذایی دانلود کنید: از دستورهای غذایی رایگان بنیاد ملی کلیه استفاده کنید.
https://www.kidney.org/nutrition/recipes
✅ به گروه‌های حمایتی بپیوندید: با دیگران در انجمن دیابت آمریکا در ارتباط باشید.
